Thaesis doet continu trendonderzoek naar de meest relevante trends in duurzaamheid. Deze trends maken via onze interactieve tool TRNDR onderdeel uit van de Strategiekamer, de accumulatie van bewezen methodieken en aanpakken van ons adviesbureau. Trendonderzoek is van grote waarde bij scenarioplanning. Door mogelijke toekomsten te voorzien, erop te anticiperen en er vervolgens sneller op te kunnen reageren wordt de strategische besluitvorming binnen organisaties beter. Onze opdrachtgevers leren zo beter omgaan met onzekerheden.

Ontdek de 100 meest relevante trends in duurzaamheid.

100 meest relevante trends in duurzaamheid

Aandacht voor agrivoltaics	Agrivoltaics is het dubbel gebruiken van landbouwgrond voor zowel gewasproductie als voor het opwekken van zonne-energie. Zonnepanelen beschaduwen de planten en de planten hebben op hun beurt een verkoelend effect waardoor de zonnepanelen minder snel oververhit raken. Dit verhoogd zowel de landbouwopbrengsten als de opbrengst van de zonnepanelen.
Afname van kolencentrales	Overheden dringen het gebruik van kolencentrales terug. De ambitie is om minder afhankelijk te worden van kolencentrales en van kolen te verschuiven naar aardgas en hernieuwbare bronnen.
Algen als grondstof	Het gebruik van algen als grondstof kent veel toepassingen. Het is bijvoorbeeld mogelijk om algenbrandstof te produceren waarbij algen zeewater, zonlicht en CO2 omzetten in ethanol. Door de grote hoeveelheden eiwitten, koolhydraten en vetten kan zij ook dienen als grondstof voor levensmiddelen. Algen zijn één van de duurzame grondstoffen van de toekomst.
Aquacultuur	Aquacultuur is het kweken van in water levende organismen zoals vissen, weekdieren, schaaldieren en wieren. Aquacultuur is wereldwijd de snelst groeiende voedselproducerende sector en vervangt voor een steeds groter deel de wildvang van vis. Ook zijn er kansen om reststromen uit andere agrosectoren te benutten.
Balanseconomie	De groei-economie – primair gebaseerd op financiële groei – moet steeds meer plaatsmaken voor een balanseconomie. Dit is een economisch systeem waarbij duurzaam gebruik van grondstoffen, maatschappelijke verantwoordelijkheid, de menselijke maat en financiële aspecten met elkaar in balans zijn.
Behoefte aan groene vaardigheden	Groene vaardigheden (green skills), zijn de vaardigheden en waarden die nodig zijn om een overgang naar een duurzame organisatie en uiteindelijk maatschappij te stimuleren. Van burgers en medewerkers wordt verwacht dat zij nadenken over hoe zij hun leef- en werkomgeving duurzamer kunnen maken.
Belang van esthetiek	Duurzaamheid draaide lange tijd puur om utiliteit, waarbij esthetiek op de tweede plaats kwam. Denk aan zonnepanelen die het aangezicht van een gebouw verminder-en. Voor veel mensen is het gebrek aan esthetiek een grote drempel. Bedrijven spelen hierop in door duurzaamheid al vanaf de beginfase mee te nemen in het design van producten en gebouwen.
Bi-directional charging	Een vorm van opladen waarbij het vervoersmiddel ook terug kan geven aan het huis via de laadpaal of het grid. Dit zorgt voor een betere verspreiding van de energie die wordt opgeladen op de dag zelf.
Biobrandstof	Biobrandstof is een verzamelnaam voor verschillende brandstoffen die gemaakt worden uit biomassa. In de toekomst zullen de benodigde stoffen voor biobrandstof mogelijk niet meer alleen uit planten worden geëxtraheerd, maar via genetische modificatie tot stand komt.
Biologische batterijen	Jaarlijks belandt er 22.000 ton batterijen bij het vuilnis, terwijl slechts 10% wordt gerecycled. Batterijen op basis van suiker, krabbeschalen of vezels uit houtpulp bieden mogelijk een oplossing. Deze batterijen zijn krachtig, licht, elastisch en volledig biologisch afbreekbaar.
Bioplastics	Bioplastic is een verzamelnaam voor kunststoffen die worden gewonnen uit biomassa in plaats van fossiele grondstoffen. Bioplastic biedt grote mogelijkheden voor commerciële toepassingen zoals afbreekbare verpakkingsmaterialen.
Chiptekort	Het wereldwijde chiptekort is mogelijk structureel, waardoor in vele sectoren de productie van technologische producten blijft vertragen. Ook de energietransitie wordt geremd door het chiptekort, waardoor fabrikanten van zonnepanelen en warmtepompen niet aan de vraag kunnen voldoen. Daarnaast verzwakt hiermee de groei van smart homes.
Circulaire businessmodellen	Steeds meer bedrijven spelen in op de opkomst van het circulaire denken met nieuwe circulaire businessmodellen waarbij zowel de consument, het bedrijf als de leefomgeving profiteert. Centraal in deze businessmodellen staat het elimineren van alle vormen van afval.
Circulaire economie	De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Dit in tegenstelling tot het huidige lineaire systeem waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.
Climate engineering	Climate engineering is een verzamelnaam voor technologieën die het mogelijk maken om in te grijpen in het klimaatsysteem. Denk aan kooldioxideverwijdering en het reguleren van zonnestralen.
Comeback kernenergie	Op zoek naar schonere manieren om energie op te wekken neemt wereldwijd het aantal kerncentrales weer toe. De energie in een kerncentrale wordt opgewerkt door uranium te splijten waarbij weinig CO2 vrijkomt. Wanneer er een ongeluk plaatsvindt bij een kerncentrale kan dit echter hele grote gevolgen hebben, door de radioactieve straling die vrijkomt.
Communicatie tussen energiesystemen	Steeds vaker zijn fysieke voorwerpen en apparaten online met elkaar verbonden. Dit wordt onder andere gebruikt bij het verbeteren van de infrastructuur van energiesystemen De technologisering van deze systemen werkt echter alleen bij bereidheid van verschillende fabrikanten om samen te werken. Een nadeel van deze technologisering is een verhoogd risico op cyberaanvallen.
Concentrated solar power	Bij concentrated solar power (CSP) technologie worden de eigenschappen van een vergrootglas en zonnebloem gecombineerd in installaties die zonnestralen volgen en via spiegels concentreren naar één punt. Hiermee kunnen op grote schaal vloeistoffen en gassen worden opgewarmd, wat industriële boilers overbodig maakt.
Cool roof coatings	Cool roof coatings zijn coatings die op daken en andere oppervlakken worden aangebracht en 80% van de uv-straling reflecteren. Innovaties hebben geleid tot een coating (TARC) die tevens adaptief is aan de omgevingstemperatuur. Deze nieuwe daklaag schakelt automatisch over van koel naar warm afhankelijk van de buitenlucht waardoor extra energie wordt bespaard.
Cradle-to-cradle	Cradle-to-cradle is een filosofie waarbij producten en processen dusdanig worden ontworpen en ingericht dat er geen grondstoffen verloren gaan. Dit betekent dat het product moet worden kunnen hergebruikt of composteerbaar moet zijn. Door deze oneindige circulatie van materialen verliest het product geen waarde.
Cyberaanvallen in de energiesector	Over de jaren heen is er een toename te zien in het aantal cyberaanvallen in de energiesector. Deze cyberaanvallen verstoren de werking van kritieke infrastructuren en tasten de olie- en gastoeleveringsketen aan. De cyberaanval kan hierdoor ook een negatieve impact hebben op het milieu, wat het belang van goede cyberbeveiliging vergroot.
Deeleconomie	Via platforms zoals Peerby en Nextdoor kunnen mensen allerlei alledaagse en niet-alledaagse gebruiksvoorwerpen met elkaar delen. Ook bieden grote steden in Nederland steeds meer vormen van deeltransport aan van deelscooters, tot -e-bikes en -auto’s. Hierdoor neemt het eigenaarschap van producten af, waardoor er minder geproduceerd hoeft te worden.
Duurzaam design	Omdat duurzaamheid hip is, wordt duurzaamheid een belangrijk concept in de aankleding van het kantoor. Groene wanden en het gebruiken van natuurlijk materialen straalt een duurzame en milieubewuste organisatie uit.
Duurzaam warmte alternatief	Vanaf 2026 is het bij vervanging van cv-installaties verplicht om over te stappen op duurzame alternatieven. Bewoners kiezen vaak voor een hybride warmtepomp, maar ook alternatieven als een volledig elektrische warmtepomp of een aansluiting op het warmtenet.
Duurzaam woonklimaat	In een duurzaam woonklimaat werken alle energiesystemen samen voor een zo hoog mogelijke energiebesparing. Hierbij is aandacht voor (natuurlijke) ventilatie, warmte en elektriciteit. Door slimme sensoren weten de systemen bijvoorbeeld wanneer en hoeveel ventilatie nodig is.
Duurzaamheid wordt mainstream	Duurzaamheid en duurzaam ondernemen wordt nog vaak gezien als onderscheidend. Echter, in de komende jaren zal duurzaamheid steeds meer mainstream worden en van onderscheidend veranderen in een basisvoorwaarde.
Duurzame bezorgketens	Webshops en zogenaamde groene bedrijven streven naar het verduurzamen van de gehele keten van hun producten. Het verduurzamen van de verpakking tot het verduurzamen van de de bezorging door het inzetten van fietskoeriers in de stad draagt bij aan deze strategie.
Duurzame abonnementen	Steeds meer dagelijkse producten zijn via een abonnement aan te schaffen om een oplossing te bieden voor snelle consumptie en vervanging. Zo bestaan er abonnementen voor kinderfiets zodat de fiets meegroeit met het kind en zijn er hervulbare parfum abonnementen.
Duurzame consumenten	Duurzaamheid wordt een steeds belangrijker criterium bij aankoopbeslissingen. Onderzoek toont aan dat 48% van de Nederlandse consumenten bij de aanschaf van producten aandacht heeft voor duurzame aspecten, en het geloof dat consumenten met hun duurzame aankopen ook echt verschil maken neemt toe.
Energiepositieve huizen	Vijftien procent van het totale energieverbruik vindt plaats in huizen. Door een combinatie van duurzame technologieën en bouwtechnieken worden de energie-positieve huizen gebouwd. Deze modulaire huizen genereren meer energie dan ze gebruiken en kunnen daardoor het totale energieverbruik drastisch verlagen.
Flow batteries	Flow batterijen zijn een type oplaadbare batterijen waarbij twee vloeibare chemische componenten langs een membraan worden gepompt. Het grootste voordeel ten opzichte van traditionele batterijen is dat flow-batterijen een vele male langere levensduur hebben. Momenteel worden deze batterijen enkel op industriële schaal ingezet.
Gas onafhankelijkheid	Ingegeven door de oorlog in Oekraïne is er in Europa een groeiende behoefte om onafhankelijk te zijn van gas. Hierdoor wordt de transitie naar duurzame energie versneld. Nederland zal bijvoorbeeld haar windenergie verder ontwikkelen en elektrificatie van de industrie in gang zetten.
Geïntensiveerd klimaatactivisme	Klimaatactivisten zijn personen die actief campagne voeren om klimaatveranderingsproblematiek aan te pakken. Social media heeft het mogelijk gemaakt een groot publiek te bereiken. Dit heeft als gevolg dat de voorheen kleine protesten uitgroeien tot massale en intense acties (bijvoorbeeld het blokkeren van wegen of het bekladden van kunstwerken).
Groei tweedehands initiatieven	De groei van platforms als Vinted en opties als Tweedekans kopen bij Coolblue hebben laten zien dat nieuwe kleding en producten kopen niet meer de norm is. De vooroordelen die voorheen heersten over tweedehands artikelen als vies of lelijk beginnen langzaam weg te vallen.
Groei van de milieusector	Het aantal bedrijven en instanties die goederen en diensten produceren gericht op het beschermen van het milieu en het beheren van natuurlijke hulpbronnen groeit. Zij helpen om de druk op het milieu te verminderen (bijvoorbeeld door biologische landbouw) en natuurlijke hulpbronnen in stand te houden (bijvoorbeeld door recycling).
Groen in de stad	Groen in steden wordt steeds belangrijker, bijvoorbeeld voor het minimaliseren van hittestress, het verminderen van luchtvervuiling, vergroten van de waterberging en het dempen van geluidshinder.
Hittestress	Bij hittestress kan het menselijk lichaam de temperatuur en luchtvochtigheid niet meer aan. In lijn met de toenemende verstedelijking wordt hittestress een steeds groter probleem. Door het gebrek aan wind en de stralingswarmte van gebouwen ligt de gevoelstemperatuur in grote steden 4 à 5 graden hoger dan buiten de stad.
Home batteries	Home batteries zijn compacte batterijen die worden opgeladen via zonne-energie of het elektriciteitsnet tijdens daluren. Huishoudens en bedrijven kunnen met home batteries hun eigen gegenereerde energie opslaan en op een later tijdstip gebruiken.
Impact van westerse klimaatschade	Westerse landen en landen in Azië kunnen makkelijker middelen beschikbaar stellen om de transitie naar duurzaamheid in te zetten. Ook kunnen zij de gevolgen van klimaatschade financieel dekken, terwijl in ontwikkelingslanden de vraag ontstaat wie gaat betalen voor klimaatschade die is veroorzaakt door grote vervuilers in het westen.
Investeringen in duurzaamheid	Banken, verzekeraars, pensioenfondsen en vermogensbeheerders investeren steeds meer in duurzaamheid. Investeringen in fossiele brandstofprojecten maken langzaam plaats voor duurzaamheidsfondsen en investeringen in bedrijven die zaken doen in duurzame energie. De financiële sector wordt hierop door de overheid gestimuleerd en gecontroleerd.
Invloed duurzaam beleid Europa	De beschikbaarheid van schaarse grondstoffen en de omgang met het milieu vragen om afspraken op internationaal niveau. Afspraken gemaakt tijdens verschillende klimaatconferenties zorgen voor een Europese aanpak van klimaatverandering. Dit verzwakt echter de positie van individuele landen en versterkt de positie van internationaal opererende bedrijven.
Isolatie van woningen belangrijker	De verduurzaming van energiesystemen in huis brengt met zich mee dat consumenten bewuster gaan nadenken over isolatietechnieken zodat de opgewekte energie minder snel verloren gaat. Bij sterke stijging van gasprijzen is het rendement van woningisolatie gemiddeld 42%.
Klimaatneutrale woonwijken	Steeds meer gemeenten zetten zich in om steden zo energiezuinig in te richten. De afgelopen jaren zijn in samenwerking met woningcorporaties, netbeheerders en andere partners door heel Nederland klimaatneutrale woonwijken ontwikkeld. Gemeenten nemen het voortouw in het stimuleren van deze ontwikkelingen.
Kwetsbaar voedselsysteem	Ons voedselsysteem wordt steeds kwetsbaarder voor natuurlijke calamiteiten zoals overstromingen en verdroging en verzilting van landbouwgronden. Daarnaast maakt een versmalling van de genetische basis ons voedselsysteem ook steeds kwetsbaarder voor ziekten en plagen.
Lokaal kopen	Er openen steeds meer winkels die alleen streekproducten verkopen, wat het voor consumenten en bedrijven makkelijker maakt om lokaal te kopen. Hierdoor wordt massaconsumptie tegengegaan en wordt er een kans gegeven aan lokale producenten. De herkomst van de producten is hierdoor duidelijk en hoge transportuitstoten worden voorkomen.
Mass timber panels	Mass timber panels maken het mogelijk om volledig houten constructies van meer dan dertig verdiepingen te bouwen. Deze houten hoogbouw verminderd de totale CO2 uitstoot enerzijds doordat er minder staal- en cementproductie nodig is en anderzijds doordat de houten gebouwen CO2 opslaan.
Mechanische batterijen	Mechanische batterijen gebruiken een vliegwiel om kinetische energie op te slaan. In daluren wordt elektriciteit gebruikt om het vliegwiel aan te drijven, in piekuren vormt het vliegwiel een generator die energie levert. Mechanische batterijen worden gebruikt om het zeer variabele aanbod van zonne- en windenergie te balanceren.
Meer duurzame renovaties en verbouwingen	Wanneer particulieren of gemeenten panden een nieuwe functie willen geven, wordt er vaker gekozen voor renovatie of verbouwing, waar eerst werd gekozen voor sloop gevolgd door nieuwbouw. Renovatie is vaak duurzamer, goedkoper en minder schadelijk voor het milieu.
Meer oog voor ventilatie in huis	Door extra isoleren wordt ventileren ook steeds belangrijker. In veel nieuwbouwhuizen is goede ventilatie reeds de norm maar bij bestaande bouw is dit vaak lastig te implementeren. Hierdoor wordt vaak gekozen voor eenvoudige oplossingen zoals mechanische ventilatie in badkamer en toilet.
Micro CHP-boilers	Micro combined heat and power (micro-CHP) boilers gebruiken de warmte die ze genereren om middels een interne generator ook elektriciteit op te wekken voor een individuele woning of een gebouw. Hierdoor bieden deze boilers naast warmte ook goedkope en CO2-zuinige elektriciteit. Door de multifunctionaliteit worden deze boilers steeds meer gebruikt.
Microwaterkrachtcentrale	Met een microwaterkrachtcentrale is het mogelijk om op zeer kleine schaal elektriciteit op te wekken met waterkracht. Een rivier of waterloop met een hoogteverschil tussen de anderhalve meter en vijf meter is hierbij al genoeg om stroom op te wekken.
Misleiding door greenwashing	Greenwashing is een marketingtruc van organisaties om duurzaam te lijken en hiermee hun imago op te poetsen. Het kan zich uiten doordat de organisatie enkel een klein duurzaam deel van de organisatie benadrukt, nergens informatie plaatst over op welke manier zij duurzame verandering doorvoeren of verwijzen naar keurmerken als onafhankelijk bewijs.
Modulair bouwen	Bij modulair bouwen worden geprefabriceerde modules uit hout of staal naast of op elkaar geplaatst. Het veroorzaakt minder CO2-uitstoot ten opzichte van traditionele bouw doordat de modules herbruikbaar zijn, er minder bouwmateriaal nodig is en bouwafval wordt voorkomen. Door de opkomst van thuiswerken ontstonden ook kantoormodules voor in de tuin.
Modulaire warmtesystemen	Voor het stapsgewijs aardgasvrij maken van woningen en wijken zijn modulaire warmtesystemen in opkomst bij gemeenten en woningcorporaties. Hierbij worden complementaire warmtesystemen gebruikt om een wijk samen van warmte te voorzien, bijvoorbeeld door buurtwarmtepompen en een distributienet wat zich kan ontwikkelen en uitbreiden.
Next life sales	Bij next life sales worden producten na gebruik door de producent ingenomen, opgeknapt, hersteld en vervolgens weer verkocht. Next life sales gaat verder dan tweedehandsverkoop omdat producten met dezelfde kwaliteitsgaranties en certificering voor een tweede of zelfs derde maal verkocht worden.
Nul-op-de-meter- woning	Een nul-op-de-meter-woning combineert het opwekken van eigen energie met goede isolatie waardoor er op jaarbasis evenveel stroom wordt geproduceerd als wordt verbruikt. Deze woningen streven hiermee naar een duurzaamheidsideaal. Het is echter de vraag of dit bij renovatie van bestaande woningen haalbaar is.
Onvoorspelbare natuur	De natuur en het landschap veranderen door het klimaat. Zij ontwikkelen zich hierdoor vaak in een andere richting dan gehoopt en gepland was. Dit brengt grote uitdagingen voor het opstellen van beleid voor natuur- en landschapsbeheer met zich mee.
Opkomst verantwoord beleggen	Verantwoord beleggen kan met ESG-beleggingen (Environmental, Social en Governance). Deze beleggingen voldoen aan de ESG-criteria die hun prestaties op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur weergeven. De groei van ESG-beleggen speelt in op de behoefte bij kapitaalverstrekkers om bij te dragen aan verduurzaming. De ESG-beleggingen kunnen gezien worden als een start in de verduurzaming van het bankwezen.
Opschaling biobased bouwen	Bij biobased bouwen zijn de bouwmaterialen gemaakt van planten, dierlijk materiaal, schimmels, of van bacteriën die ecologisch verantwoord geteeld, geoogst, gebruikt en hergebruikt kunnen worden. Het biobased bouwen biedt een alternatief voor de huidige meer vervuilende manier van bouwen, door haar veel lagere uitstoot van broeikasgassen.
Organische zonnecellen	Standaard zonnecellen bevatten zware metalen, zoals cadmium, die schadelijk kunnen zijn voor het milieu. Organische zonnecellen zijn gemaakt van een extreem dunne laag organisch materiaal op een PET-vlies. Hierdoor zijn ze flexibel, deels transparant en bevatten ze geen schadelijke materialen. Het rendement van deze cel ligt nu echter lager dan de standaard zonnecel.
Overdaad aan duurzaamheidskeurmerken	Steeds meer producten worden tegenwoordig door zowel de consument als overheden getoetst op duurzaamheid. Hiervoor zijn duurzaamheidskeurmerken en -labels ontwikkeld. Door de ruim 250 duurzaamheidskeurmerken is echter door de bomen het bos niet meer te zien.
Overheidslening voor duurzaamheid	In verschillende landen is het mogelijk om bij de provincie of gemeenten tegen gunstige voorwaarden geld te lenen voor het treffen van energiebesparende maatregelen in en aan een woning. Overheden proberen hiermee het nemen van duurzame maatregelen te stimuleren.
PFAS-vervuiling	Per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) zijn chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt. Sommige PFAS kunnen een risico voor de gezondheid vormen. Daarom is het essentieel dat er maatregelen worden getroffen om de toename van PFAS in de leefomgeving terug te dringen.
Power-to-gas technologie	Bij power-to-gas technologie wordt overtollige hernieuwbare energie door middel van elektrolyse omgezet in waterstofgas. Dit waterstofgas wordt vervolgens opgeslagen in de bestaande ondergrondse gasleidingen. Op deze manier kan hernieuwbare energie relatief eenvoudig opgeslagen worden en gebruikt worden wanneer nodig.
Prefabricage	Bij prefabricage worden installatieonderdelen reeds voorgemonteerd onder geconditioneerde omstandigheden. Een voordeel hiervan is dat er minder montagehanden nodig zijn op de bouwplaats. Deze manier van werken heeft een grote vlucht genomen in de installatiesector.
Robots voor onderhoud	Veel operationele en onderhoudswerkzaamheden worden bij verschillende organisaties uitgevoerd door robots. Deze robots kunnen op afstand worden ingezet om de risico’s voor personeel te beperken en inzichten te bieden in het systeem. De robots helpen het proces efficiënter te maken, waardoor de impact op het milieu wordt gereduceerd.
Roep om nationalisering nutsbedrijven	Door de sterke fluctuatie in grondstofprijzen wordt de oproep voor overheidsinmenging in nutsbedrijven versterkt. Hiermee wordt gestreefd om burgers te beschermen die afhankelijk zijn van deze nutsbedrijven, onder andere voor hun elektriciteit, gas en water. Op lange termijn is het echter mogelijk niet rendabel voor burgers aangezien concurrentie er ook voor kan zorgen dat prijzen laag blijven.
Schaarste kritieke metalen	De komende jaren zal van zes grondstoffen – nikkel, kobalt, lithium en drie zeldzame aardmetalen – na verwachting een tekort ontstaan. Deze grondstoffen zijn nodig voor de productie van batterijen waarmee elektrische auto’s maar ook bijvoorbeeld zonnepanelen en windmolens worden aangedreven.
Service apps	Veel energieorganisaties ontwikkelen applicaties waarmee zij op afstand service en onderhoud kunnen bieden aan de (energie)systemen in huis. Zij kunnen op basis van de verzamelde data ook slimme voorspellingen over het gebruik doen. In deze app kan een consument ook handleidingen inzien en storingen melden.
Smart grids	Smart grids is de verzamelnaam voor technologieën die gebruikt worden om op een intelligente manier het elektriciteitsnet te beheren en vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen.
Smart home	Smart home is een toekomstbestendig huis met slimme apparaten en services die met elkaar communiceren via een app of netwerk. Deze technologieën en smart meters bieden tevens mogelijkheid om op langere termijn energie te besparen.
Social impact games	Social impact games zoals Evoke (“The crash course to save the world”) bieden een platform waar jongeren gezamenlijk oplossingen creëren voor globale maatschappelijke vraagstukken.
Software defined vehicle	Vervoersmiddelen worden gekenmerkt door de grote hoeveelheden software die zij bevatten. Hiermee zijn zij minder mechanisch maar hebben zij een grotere afhankelijkheid van software. Deze ontwikkeling kan gevaren met zich meebrengen wanneer software er plots mee stopt of een cyberaanval plaatsvindt.
Standaardisatie duurzame nieuwbouw	In Nederland zijn er steeds meer gemeenten die besluiten dat duurzame woningbouw de norm gaat zijn. Zij stellen hiervoor convenanten op met marktpartijen. Hierin staan afspraken over natuurinclusief bouwen, energiegebruik, klimaatadaptie en circulariteit.
Stijging van elektrische auto’s	Het aandeel van elektrische auto’s in de automarkt blijft gestaag groeien. De afgelopen jaren neemt het aantal verkochte elektrische auto’s in Nederland ieder jaar met ruim 80% toe. Strenge regelgeving en schaarste in materialen, zoals lithium voor batterijen van de auto’s, beperken echter de voorraad van dergelijke auto’s en daarmee de groei.
Stimulans energiezuinig koophuis	Overheden stimuleren actief het maken van duurzame keuzes bij de toetreders op de woningmarkt. Zij doen dit door de mogelijkheid te bieden voor het treffen van een financiële regeling voor de aankoop van een energiezuinige nieuwbouw woning of om bij de koop van een woning energiebesparende maatregelen door te kunnen voeren.
Subsidies voor duurzame energie	Verschillende Europese regeringen verschaffen subsidies voor het aansluiten van duurzame energie in koopwoningen. Deze subsidies bieden consumenten mogelijkheden om een vergoeding aan te vragen voor bijvoorbeeld isolatiemaatregelen zoals spouwmuurisolatie, dakisolatie en de installatie van een nieuwe warmtepomp.
Tegenbeweging consumentisme	Winst is bij een sommige organisaties niet meer het hoofddoel. Steeds vaker wordt de omzet gebruikt als een middel tegen het consumentisme. Een voorbeeld hiervan zijn de initiatieven rondom Green Friday, de tegenhanger van Black Friday, om aandacht te vragen voor het milieu en een donatie te doen aan goede doelen.
Toename offshore windenergie	Wereldwijd neemt het gebruik van offshore windmolens toe. De investeringen in de offshore sector zorgen voor innovatie, waaronder drijvende windmolens die kantelen bij harde wind. Met windenergie op zee is de overgang naar een energievoorziening zonder CO2-uitstoot mogelijk.
Toename openbaar vervoer	Overheden over de hele wereld investeren in het openbaar vervoer en BRT-lijnen. Deze BRT-lijnen (Bus Rapid Transit-lijnen) dienen een hoogwaardige toevoeging op treinen te zijn. Of bewoners gaan kiezen voor BRT-lijnen of ander openbaar vervoer ter vervanging van hun autorit is de vraag.
Toename oplaadnetwerken	Een groeiend netwerk van oplaadpunten is noodzakelijk door toename van het aantal elektrische voertuigen. Naast de betaalde oplaadnetwerken worden er ook gratis oplaadnetwerken ontwikkeld die worden gefinancierd met advertentieruimte op de oplaadpalen. Daarnaast worden oplaadpunten ondergronds aangelegd om ruimte te besparen.
Toenemende wereldbevolking	Als gevolg van lagere kindersterfte en een langere levensverwachting groeit de wereldbevolking exponentieel. Dit brengt de noodzaak voor het aanpakken van belangrijke mondiale thema’s met zich mee zoals voedselvoorziening, watervoorziening, huisvesting en werkgelegenheid.
Transitie naar groen staal	Groen staal refereert naar staal dat wordt geproduceerd op basis van waterstof in plaats van fossiele brandstoffen. Deze transitie zal een grote investering vragen van staalbedrijven maar is essentieel om het aandeel van 8% uitstoot van de wereldwijde emissie van CO2 te verkleinen.
Transparante zonnecellen	Transparante zonnecellen zijn minder dan een duizendste millimeter dik en zetten infraroodlicht om in elektriciteit. Dit biedt de mogelijkheid om bijvoorbeeld smartphones op te laden via het scherm of om hele gebouwen te voorzien van elektriciteit-opwekkende ruiten.
Urban farming	Urban farming is de productie van voedsel dichtbij en in steden. Zo kan er op kleine percelen eigen verse groenten, fruit en kruiden worden gekweekt, onder andere door middel van moestuinbakken en kweektafels. Door het toenemende ruimtegebrek wordt er ook steeds meer geëxperimenteerd met verticale landbouw in de steden.
Verduurzamen corporatiewoningen	Ondanks dat het verduurzamen van de woningen hoog op de agenda van woningcorporaties staat, is van grootschalig verduurzamen nog geen sprake. Verschillende corporaties zijn gestart met isolatie en het plaatsen van zonnepanelen maar volledige verduurzaming is volgens sommigen nog niet rendabel.
Verduurzaming openbare ruimte	In steeds meer steden wordt de openbare ruimte aangepast om het vervoer te voet of per fiets te stimuleren. Hiervoor worden in verschillende steden snelfietspaden aangelegd, extra rotondes toegevoegd en worden auto’s en bussen uit centra van steden geweerd.
Vermindering van stikstofuitstoot	Een groot deel van Nederland is landbouwgrond, hierdoor is er een relatief hoge stikstofuitstoot vergeleken met andere Europese landen. Zorgen om de natuurgebieden leiden tot belangrijke beslissingen die gemaakt dienen te worden over welke sector mag groeien en welke moet krimpen (bijvoorbeeld de luchtvaart, agrarische sector of de woningbouw).
Verpakkingsvrij kopen	Steeds meer producten worden zonder verpakking verkocht en gekocht om geld te besparen en een bijdrage te leveren aan een beter milieu. Voorbeelden hiervan zijn etenswaren in conservenblikken, of shampoo-bars in plaats van shampoo-flessen. Zo wordt de vaak plastic verpakking vervangen door hergebruikte en zelf meegenomen verpakkingen.
Verplicht energielabel voor woning	Bij de verkoop, verhuur of oplevering van woningen en appartementen besteed zowel de consument als de overheid meer aandacht aan de energiezuinigheid van een huis. Door de verplichting van het energielabel, kan de consument zien hoe energiezuinig de woning is en kan worden.
Virtuele energiecentrale	Een virtuele energiecentrale is een cluster van decentrale opwekkingsinstallaties zoals windturbes en kleine wachtkrachtturbines die via een centraal punt worden aangestuurd. Hierdoor kan centraal de energievraag worden verdeeld. Wanneer burgers betrokken zijn heet het een community-based Virtual Power Plant.
Waardering natuurlijk kapitaal	De maatschappelijke waardering van ons natuurlijk kapitaal neemt toe. Mensen beseffen zich steeds meer dat ons handelen schadelijke gevolgen kan hebben op de planeet, en dat hoewel het potverteren van natuurlijk kapitaal op de korte termijn gewin op kan leveren, dit op de lange termijn desastreus is.
Warmtepomp met zonnepaneel	Bij een PV-thermisch systeem is een zonnepaneel gekoppeld aan een collector die de warmte onttrekt uit het zonnepaneel en de buitenlucht. Dit systeem in combinatie met een warmtepomp is gunstig voor zonnewarmte in een woning, omdat het zowel zorgt voor het opwekken van stroom, verwarming van water als vermindering van CO2 uitstoot.
Warmteterugwinning	Een warmteterugwinning (WTW) installatie is een ventilatiesysteem voor hergebruik van warmte uit afvoerlucht. Hierbij wordt de warmte van de vervuilde, afgevoerde lucht door een warmtewisselaar overgedragen aan de vers aangevoerde buitenlucht zodat deze op temperatuur is bij het binnenstromen van de woning.
Waterschaarste	De sterkste bevolkingsgroei vind plaats op plaatsen in de wereld waar nu al een tekort aan water is. Ook in Nederland zal water door vervuiling van grondwater in sommige perioden schaars worden. Door deze ontwikkelingen wordt water in steeds grotere mate een schaars goed: water wordt de olie van de 21e eeuw. Het ontzouten van zeewater kan hierdoor weer in beeld komen
Waterstof aangedreven auto’s	Toyota en Hyundai zijn de twee bedrijven die in Nederland waterstof aangedreven auto’s aanbieden. In plaats van benzine- of dieseltanks zijn deze auto’s voorzien van één of meerdere waterstoftanks. Het grootste voordeel is dat er enkel H2O wordt uitgestoten en dus geen CO2.
Weersbeïnvloeding	Weersbeïnvloeding is het doelbewust manipuleren van het milieu met als doel het weer te veranderen. Denk aan wolkenbezaaiing om de regenkans te verhogen of het hagelkanon dat gebruikt wordt om hagelbuien te voorkomen.
WEVC-technologie	WEVC staat voor Wireless Electronic Vehicle Charging. Qualcomm, BMW en Volkswagen experimenteren met deze technologie om elektrische auto’s in eerste instantie door middel van inductie draadloos op te laden, maar op termijn ook om elektrische auto’s via de weg op te laden terwijl ze rijden. Deze ontwikkeling is niet alleen in de autoindustrie zichtbaar maar ook e-bikes wordt de mogelijkheid geboden om via inductie op te laden.
WKK-technologie	WKK staat voor warmtekrachtkoppeling, wat het gelijktijdig opwekken van warmte en kracht betekent. Door de warmte die vrijkomt bij het opwekken van elektriciteit lokaal te gebruiken wordt 15% tot 20% energie bespaard in vergelijking met traditionele systemen.
Zonneboilerverwarming	Door de combinatie van zonnecollectoren en een opslagvat voor water kan warm sanitair water worden gegenereerd. Het plaatsen van een zonneboilerverwarming bespaart ongeveer de helft op het gasverbruik voor warm water. In de winter kan de zonneboiler niet al het benodigde warm water leveren, hiervoor zorgt dan de cv-ketel of warmtepomp.